Ziołolecznictwo zalicza się do medycyny naturalnej, zwanej również spagyryzmem. Początki jej sięgają zmierzchłych czasów, w których powstawały pierwsze teorie medyczne i pierwsze sposoby naturalnego radzenia sobie z dolegliwościami. U podstaw medycyny naturalnej, wywodzącej się z filozofii Paracelsusa, leży założenie, że organizm ludzki posiada silną zdolność samo leczenia. Gdy zdolność ta jest osłabiona lub organizm jej nie posiada, żaden z zabiegów terapeutycznych nie przyniesie efektu. Z drugiej strony organizm człowieka potrafi wyleczyć się sam - znane są przypadki wyleczenia ze stanów uznanych przez współczesną medycynę za nieuleczalne. Według filozofii Paracelsusa, podstawową rolą terapeuty powinno być wspomożenie procesów samo leczenia się organizmu przez wykorzystanie energii obecnej we wszechświecie. Energia ta jest skumulowana we wszystkich substancjach naturalnych - minerały, rośliny, zwierzęta, człowiek. Przez właściwą obróbkę surowców naturalnych uzyskuje się leki dostarczające organizmowi naturalnej energii wzmacniającej wewnętrzne siły leczące organizmu. Właśnie surowce naturalne pochodzenia roślinnego wykorzystuje ziołolecznictwo, które coraz częściej określane jest mianem fitoterapii, należącej do działu medycyny klasycznej.